“Slapen als een roos” betekent vast en heerlijk slapen. Dat klinkt goed! Diep slapen en uitgerust wakker worden. Niet iedereen is gezegend met zo’n slaap. Veel mensen ervaren af en toe gebroken nachten. Slecht slapen kan veel impact op je dag hebben. Je wordt moe wakker, kan chagrijnig zijn of een kort lontje hebben. Gelukkig overleef je het wel als je af en toe niet goed slaapt, maar als dit vaak voorkomt of als je vaak onrustig slaapt, verlang je naar een goede nachtrust. Helaas heeft een flink aantal mensen langdurige slaapproblemen door allerlei factoren. Ik wil je meenemen in enkele adviezen om beter te slapen.

Het nut van slaap

God heeft ons zo gemaakt dat we slaap nodig hebben. Als we niet slapen kunnen we minder goed concentreren, verandert ons humeur en worden we erg moe. Daarnaast maakt verminderde slaap ons vatbaarder voor ziekten, krijgen we meer mentale stress en het beïnvloed ons functioneren thuis en op het werk. Veel mensen gebruiken slaapmedicatie, helaas is dit verslavend en is het niet altijd de oplossing.

Maar niet slapen of alleen maar onrustig slapen ook niet! Tijdens een goede nachtrust komt je lichaam en je geest tot rust. In de dromen verwerk je de indrukken die je overdag hebt opgedaan. Zelfs je hersenen hebben slaap nodig, ze tanken een voorraad aan “suiker” (glucogeen) die ze overdag gebruiken. We hebben slaap echt nodig voor onze lichaam, ziel en geest.

Drukke dagen

Vaak willen we teveel op een dag. We doen veel indrukken op, op het werk, via (sociale) media, door contacten met anderen. Er wordt veel aan ons getrokken, iedere dag opnieuw. We zijn door de jaren heen gemiddeld minder gaan slapen. Daarnaast ontspannen we minder. Doordat er altijd wel iets te doen is, hebben we geen “lummeltijd” meer. We vullen onze dagen met steeds bezig zijn. Ons hoofd, onze hersenen, maar soms ook gewoon onze ogen maken overuren.

Ik ervoer dat zelf in de zomermaanden. Ik kreeg last van een trillend ooglid. Ik heb dat vaker gehad in tijden van stress. Dit keer had ik alleen niet veel stress. Maar wat deed ik wel? Achter de computer zitten voor mijn werk, spelletjes doen op de mobiel en sociale media en boeken lezen op mijn mobiel. Het witlicht heeft effect! Mijn ogen kregen te weinig rust en mijn lichaam gaf als signaal een trillend ooglid. Ik kreeg te veel indrukken binnen en mijn ogen en hersenen werden moe. Om te herstellen, ben ik vaker gaan lummelen en weer gewone boeken gaan lezen. Ik zocht meer rust en ben meer ontspannen gaan slapen. Dat werkte!

Stress heeft bij mij een slechte invloed op mijn slaap. Als ik een spannende dag voor de boeg heb, bijvoorbeeld een workshop of te weinig rust heb gepakt overdag, dan merk ik dat ’s nachts. Soms heb ik dan moeite om in slaap te vallen. Vaker word ik ’s nachts wakker en ben ik een periode klaar wakker. Opnieuw in slaap vallen lukt me dan met moeite. Vaak probeer ik dan verschillende dingen, bijvoorbeeld mijn hoofd leegschrijven, even iets opzoeken waar ik op dat moment het antwoord op wil, naar de wc gaan of ik zoek God. Onder het kopje “Adviezen” schrijf ik straks wat meer over wat je kunt doen om beter te slapen.

Oorzaken van slecht slapen

Er zijn verschillende factoren die effect kunnen hebben op je slaap. Aan enkele kun je praktisch wat doen om je slaap te verbeteren, hier benoem ik eerst enkele van. Daarna beschrijf ik psychische factoren, hier kun je door therapie of verandering van gedrag wat aan doen.

• Voeding of drinken. Cafeïne en alcohol hebben invloed op in slaap komen of doorslapen. Een lege of volle maag kan ook je slaap beïnvloeden.
• Geluiden: je slaap kan verstoord raken door geluiden.
• Temperatuur: koelere slaapkamer en niet te warm beddengoed bevordert de nachtrust
• Je bed en kussen: een te hard matras en een kussen waar je niet lekker op slaapt, maken je slaap onrustiger en minder verkwikkend.

Andere factoren:

De volgende factoren zijn psychische factoren of kunnen door je leefstijl, levensgebeurtenissen of lichamelijke problemen komen.

• Stress, veel taken, drukke periode of te weinig tijd voor ontspanning
• Zorgen of angst: voor dingen die je de volgende dag moet doen, faalangst of angst dat er iets met jou of anderen zal gebeuren. Angst is een wapen van de duivel en die slaat soms juist toe in de nacht/ in het donker.
• Nachtmerries: bang zijn voor nachtmerries kan je uit je slaap houden, maar nachtmerries kunnen je ook wakker maken. Nachtmerries kunnen opkomen na een traumatische ervaring en dan beleef je die steeds opnieuw in je dromen. Ze kunnen echter komen zonder aanleiding. Het is belangrijk om na te gaan wat het onderwerp is van je nachtmerrie, vooral als je deze vaker hebt en hier iets tegen te doen. Als je niets doet, kun je vaker nachtmerries krijgen en kunnen je slaapproblemen groter worden. Je rust sowieso minder goed uit als je nachtmerries hebt en de angst is uitputtend. Blijf er dus niet mee rond lopen als je terugkerende nachtmerries hebt!
• Slaapstoornissen: zo’n “15% van de volwassenen slaapt minder dan tweemaal in de week slecht en vrouwen hebben vaker slaapproblemen dan mannen. Problemen met de slaap komen gedurende je leven in toenemende mate voor. Er zijn tal van oorzaken voor, zoals de leefstijl, chronische lichamelijke aandoeningen of psychische problemen.” En bijna 2 miljoen mensen in Nederland slikken slaapmedicatie. (artikel uit mens en gezondheid (link).
• Je kunt last hebben van slaapapneu, insomnia, narcolepsie of slaapwandelen. Dit kan je nachtrust sterk beïnvloeden. Soms is er iets aan te doen, het is verstandig om dit uit te zoeken, er meer over te lezen en hulp te zoeken als je hier last van hebt.

Bijbelse beloften en teksten over slaap

We hebben gezien dat we slaap nodig hebben en dat er veel factoren van invloed zijn op onze slaap. Het mooie is dat God ons enkele beloften doet over slaap. Er zijn er velen, maar ik zal je enkele voorbeelden geven.

“Mijn zoon, je hoeft niet bang te zijn wanneer je slapen gaat, je slaap zal vredig zijn.” (Spreuken 3: 24)

“Werp al uw zorgen op Hem, want Hij zorgt voor u!” (HSV 1 Petrus 5: 7)

“God zal ervoor zorgen dat je niets overkomt. Je Beschermer slaapt nooit. De Beschermer van Israël rust niet en slaapt niet. Hij let altijd op. Net als je schaduw is de Heer altijd heel dicht bij je. Hij zal je altijd beschermen. Overdag zal de zon je niet steken, ’s nachts zal de maan je geen kwaad doen.” (Psalm 121: 3-6)

“Ik lag neer en sliep, ik ontwaakte, want de Heer ondersteunde mij. Ik vrees niet voor tienduizenden van het volk, die zich aan alle kanten tegen mij opstellen.” (Psalm 3: 6-7)

“In vrede zal ik gaan liggen én inslapen, want U alleen, Heer, doet mij veilig wonen.” (Psalm 4: 9)

“De Heer geeft het zijn geliefden in de slaap.” Psalm 127: 2 (letterlijk staat in de grondtekst dat God zijn beminden slaap geeft! Slaap is de zegen)

In een overdenking van Derek Prince (uit De Psalmen) schrijft dat slaap een geschenk is van God aan degenen die Hij liefheeft (psalm 127:2). David schreef dit toen hij onder grote druk stond, zijn leven werd bedreigd. Ondanks die omstandigheden, kende hij de zegen van een rustige slaap. In de psalmen benoemt David hiervoor twee redenen, dat God hem veilig doet wonen en hem ondersteunt. “Iedere avond legde David zijn leven in de handen van God. In vertrouwen op Hem ging hij slapen. Hij wist dat zijn ziel bij God veilig was. Hij kon slapen en ontwaken zonder bezorgdheid of angst, en zonder gekweld te worden door slapeloosheid.” (Derek Prince in De Psalmen). Je mag erkennen dat God jou veiligheid en vrede geeft en in geloof zijn geschenk aannemen: slaap.

Adviezen om meer ontspannen te slapen

Als je worstelt met slaapproblemen, bedenk dan wat jou uit je slaap kan houden. Kijk of je iets kunt doen aan de factoren die je slaap kunnen beïnvloeden die ik hierboven heb beschreven. Er kunnen ook andere factoren zijn, omdat slaap zo belangrijk is, is het wel nuttig om hier onderzoek naar te doen.

Naast ontdekken wat jou slaap kan verstoren, kun je ook de volgende adviezen opvolgen. Je zult merken dat je slaap, als je hier vaker mee oefent, meer ontspannen en verkwikkender zal worden.

• Zorg voor weinig prikkels van buitenaf, dit kun je onder andere doen door oordopjes, een slaapmasker of goede gordijnen.
• Verwerk je dag eerder op de avond, bedenk wat je beleeft hebt en hoe dit voor je is geweest. Je kunt dit opschrijven, delen met iemand of in gebed aan God geven.
• Bid voor een goede nachtrust. We hebben net enkele beloften van God gelezen, je mag vrijelijk vragen om goed te slapen.
• Bid voor bescherming van je dromen, dat je geen nachtmerries hoeft te hebben maar Goddelijke dromen mag hebben. Dat God tot je spreekt in de nacht.
• Ontspannen voor je naar bed gaat, zonder tv of mobiel. Zorg voor ontspannen spieren en een hoofd zonder zorgen. Een kopje (ontspannende) thee, lezen of gewoon lekker rustig op bed liggen kan je daarbij helpen.
• Aanbidden of aanbiddingsmuziek luisteren. Hiermee richt je je op God en je vult je met Zijn aanwezigheid. Je neemt Zijn aanwezigheid mee je nacht in en staat er mee op. Dit is heerlijk!
• Soaken, mediteren op de Bijbel of gewoon stil zijn met God. Je komt helemaal tot rust als je je helemaal vult met Gods aanwezigheid. Parkeer je gedachten, zorgen en wordt echt stil van binnen.
• Je slaapkamer en bed zalven met olie en Gods vrede hierover uitbidden. Olie met lavendelgeur of zalfolie ruikt ook nog eens lekker. Een veilige, vredige atmosfeer in je kamer is super fijn en helpt je ook echt om relaxter te slapen. Plus de duivel heeft minder ruimte om je slaap te verstoren.

Wanneer je langdurig last blijft houden van verstoorde nachten, slaap waar je niet van uitrust of als je een of meerdere van de psychische factoren herkent die je slaap kunnen verstoren, blijf er dan niet alleen mee worstelen. Neem contact met mij op of als je klachten op lichamelijk vlak liggen, bezoek je huisarts. Ik wens je een goede nachtrust!

Bron: Voor deze blog heb ik een artikel van mens en gezondheid gebruikt. Daarnaast een overdenking van Derek Prince uit “De Psalmen”, eigen ervaring, de Bijbel en kennis van de psychologie van slapen.